لینک های روزانه
    آمار بازدید
    بازدیدکنندگان تا کنون : ۲۰۰٫۸۶۲ نفر
    بازدیدکنندگان امروز : ۰ نفر
    تعداد یادداشت ها : ۱۱۵
    بازدید از این یادداشت : ۱٫۸۱۵

    پر بازدیدترین یادداشت ها :


    متون تاریخی و
    شبه تاریخی فراوانی از عصر صفویه باقی مانده که خوشبختانه در سالیان اخیر و در پی
    توجه روزافزون به مطالعات صفویه، چاپ و نشر این گونه متون رونق و شتابی به خود
    گرفته است هر چند این همه آنچه که باید صورت بگیرد نیست و از سوی دیگر آنچه که
    صورت می گیرد گاه آنچه که باید باشد نیز نیست. چاپ گاه آشفته متون البته از این
    حیث که مراجعه به متون را سهلتر از مراجعه به نسخه های خطی می کند، اما همچنان
    مشکلات خاص خود را دارد. از سوی دیگر توجه چندانی به متن های شبه تاریخی عصر صفویه
    نشده و در مطالعات صفوی برخی محققان همپا با متون تاریخی به همان شکل به متون شبه
    تاریخی ارجاع می دهند. متن های شبه تاریخی عصر صفوی که بیشتر به کار قصه خوانان آن
    دوره می آمده، بیشتر به رمان های تاریخی شباهت دارند که امروز تألیف می شود هر چند
    خالی از عناصر واقعی نیز نیست. از این دست متون کتاب جهانگشای خاقان است که تا
    چندی پیش تصور آن بود که متنی کهن است و در اوایل عصر شاه طهماسب نگاشته شده است
    یعنی سالهای 948 تا 955 و همین باعث شده است تا محققان به گمان متنی کهن به آن
    مراجعه کنند. درباره مؤلف متن که تنها ظاهرا در دو نسخه باقی مانده، اطلاع روشنی
    در آغاز نسخه ها نیامده است. سالها پیش دوست گرامیم دکتر کیومرث قرقلو توجه مرا در
    خصوص مؤلف کتاب مذکور به مقاله بلند مرحوم آلکساندر مورتن جلب کرد که در آن مقاله
    مورتن نشان داده بود که کتاب جهانگشای خاقان را شخصی به نام بیجن قصه صفوی خوان یا
    بیجن تاریخ صفوی خوان تألیف کرده است. درباره فرد اخیر احتمال قوی می رود که
    اصالتاً فردی گرجی بوده است و کتاب خود را در اواخر عصر صفویه نگاشته باشد. درباره
    بیجن اطلاع خاصی در دست نیست تنها دانسته است که وی متنی درباره رستم خان سپهسالار
    که در 1055 به قتل رسیده در 1104 به نام تاریخ رستم خان تألیف کرده که در آن شرح
    حال زندگی رستم خان و خلاصه ای از روزگار شاه صفی را آورده است. متن مذکور را آقای
    دکتر محمد رضا قندی با عنوان شرح حال رستم خان سپهسالار ، ضمیمه کتاب خلاصة السیر
    به عنوان رساله دکتری خود در دانشگاه آزاد اسلامی تهران، سال 1369-1370 تحقیق کرده
    اند که گویا تا کنون آن را منتشر نکرده اند. جورجیو روتا نیز مقاله ای درباره کتاب
    مذکور و دو متن دیگر تاریخ نگاری عصر صفوی در مجله مطالعات ایرانی، سال 1998 منتشر
    کرده است. در هر حال اکنون مسلم است که کتاب جهانگشای خاقان اولا متنی است تألیف
    شده در اواخر عصر صفوی و دیگر آنکه متنی است اساسا شبه تاریخی.



    يكشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۰ ساعت ۱۶:۱۶
    نظرات



    نمایش ایمیل به مخاطبین





    نمایش نظر در سایت