کتابخانه شهید ثانی و نکته ای دیگر درباره محمد بن علی حیانی

شهید ثانی کتابخانه مهمی در اختیار داشته که مشتمل بر دو هزار جلد کتاب بوده که بیش از دویست کتاب از این تعداد، آثار خود شهید و خط وی بوده است. این کتابخانه در طی زمان از میان رفته و در روزگار علی عاملی بقایای آن به ایران منتقل شده است. شهید خود گاهی از آثار موجود در نزدش سخن گفته از جمله در بخش سنت اجازه حدیث به کودکان کتاب الرعایة متذکر شده که شهید اول از اکثر مشایخ عراق برای فرزندانش که در شام به دنیا آمده بودند در نزدیکی هنگام تولد آنها اجازه گرفته که شهید ثانی در ادامه بیان می دارد که اصل این اجازات (و عندی الان، خطوطهم له بالاجازة) اکنون در نزد وی موجود است. نام تعدادی از آثار کتابخانه شهید که در فهرست های نسخه های خطی به آن اشاره شده، چنین است:

 در میان آثار نگاشته شده در سنت اربعین حدیث نگاری امامیه، اربعین حدیث نوشته شده توسط منتجب الدین رازی اثری جالب توجه است. یکی از شاگردان منتجب الدین رازی به نام برهان الدین محمد بن محمد بن علی حمدانی قزوینی نسخه ای از این کتاب را در 613 از روی نسخه اصل منتجب الدین کتابت کرده است. بعدها این نسخه در اختیار شهید اول قرار گرفته و او از روی آن برای خود نسخه ای کتابت کرده است. نکته جالب توجه دیگر آن است که نسخه کتابت شده توسط شهید اول، بعدها در اختیار شهید ثانی قرار گرفته و او نسخه ای از این کتاب را برای خود کتابت کرده و نسخه کتابت شده توسط شهید اول بعدها اساس استنساخ های موجود اربعین منتجب الدین قرار گرفته است. نسخه ای از اربعین منتجب الدین در کتابخانه مجلس موجود است که در برگ آغاز آن یادداشت زیر آمده است:

هو: هذه اربعون حدیثا عن اربعین شیخا عن اربعین صحابیا فی فضائل سیدنا و مولانا امیر المؤمنین علی بن ابی طالب صلوات الله و سلامه علیه تألیف الشیخ الامام السعید نجیب الدین موفق الاسلام خادم حدیث رسول الله صلی الله علیه و آله ابی الحسن علی بن عبدالله بن الحسن بن الحسین بن بابویه القمی قدس الله روحه روایة المفتقر الی غفور ربه محمد بن محمد بن علی الحمدانی عنه و بخظ الشیخ الشهید رحمه الله تعالی قال المفتقر الی کرم ربه محمد بن مکی انی ارویه عن شیخی الامامین عبدالله بن عبدالمطلب بن الاعرج الحسینی و فخر الدین محمد بن الامام جمال الدین الحسن بن المطهر عن شیخهما جمال الدین عن والده سدید الدین عن مصنفه رحمهم الله تعالی و بخظ الشیخ الشهید الثانی رحمه الله یقول الفقیر الی عفو الله تعالی و کرمه زین الدین بن علی العاملی انی ارویه عن شیخ الامام نور الدین علی بن عبدالعالی المیسی بسنده المذکور عن جامعه قدس الله ارواحهم اجمعین ثم یقول الفقیر  الی کرم الله تعالی محمد بن علی الشهیر بالحیانی عفی الله عنه انی ارویه عن شیخ الشیخ بهاء الدین محمد الجزینی عن شیخ الشیخ الجلیل الشیخ زین الدین العاملی رحمه الله بسنده المذکور عن مصنفه رحمه الله علیهم الجمعین/ برگ 98/.[1]



[1] این نسخه از اربعین منتجب الدین رساله چهارم مجموعه 15254 است که در برگهای 98 ب 118 الف قرار دارد.

سه شنبه ۸ بهمن ۱۳۸۷ ساعت ۱۵:۵۳